Weidevogels in de stad Aanpassing? of gebrek aan beter?

Hier kun je opmerkingen en/of vragen kwijt m.b.t. natuurbebeer en natuur in het algemeen

Moderator: hdelange

Locked
User avatar
Jacob
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 21
Joined: 03 Jan 2006, 00:00

Weidevogels in de stad Aanpassing? of gebrek aan beter?

Post by Jacob »

De afgelopen jaren blijven de weide-en watervogels in Kardinge mij verbazen. Gisteren zag ik weer een kievit op het nest zitten zo'n 3 meter vanaf een wandelpad. Ze bleef rustig zitten terwijl ik haar kon observeren. Het contrast is groot vergeleken mijn ervaringen in een gebied zoals Hoeksmeer. Hier doen de kieviten hun uiterste best om mij te misleiden zodat de nestlocatie verborgen blijft. Ook een soort als Tureluur scharrelt in Kardinge rustig met haar pullen binnen enkele meters van de wandelaar. Mijn indruk is dat ze ook wel degelijk jongen groot krijgen. Een soort die wat kritischer is, de grutto, broed ook nog steeds in het gebied. Zij het in het grotere(50ha) open gebied. En lijkt toch ook in staat, een redelijk broedsucces te bereiken, ondanks dat het theoretisch geen optimaal gebied is. De slaapplaatsen/soos liggen ook in een gebied waar veel gewandeld wordt (met loslopende honden), toch zitten er allerlei steltlopers. Of neem de knobbelzwaan, ik werd vroeger regelmatig achterna gezeten door een zwaan tijdens mijn omzwervingen. In Kardinge broeden ze naast het wandelpad en kijken niet op of om. Tenslotte verbaas ik me ook over het gedrag van de eenden. Neem bijvoorbeeld smienten en talingen, die ik ken als zeer verstoringsgevoelige soorten. In Kardinge blijven ze rustig in de watergangen langs wegen en paden dobberen en lijken niet onder de indruk van alle passanten. Tja, passen de vogels zich succesvol aan, aan de stadse omgeving? of is het bij gebrek aan beter? en zijn het vooral oude weidevogels met een laag broedsucces. wat zijn jullie ervaringen? ik vindt het in ieder geval bijzonder boeiend!
martijn
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 187
Joined: 23 Apr 2010, 21:38

Re: Weidevogels in de stad Aanpassing? of gebrek aan beter?

Post by martijn »

Hallo Jacob,

Ik heb 9 jaar in de stad gewoont en daar waren de merels verder van schuw. Ze nestelen zelfs in de oude kijk in t´jatstraat in een vuurdoorn tegen de gevel. Ik woon nu in sappemeer en de merels bij mij in de tuin zijn zo schuw als wat. Dit heeft naar mijn idee verschillende oorzaken. Gewenning en aanbod van voedsel. Ook hebben sommige vogels snel door dat mensen geen gevaar vormen denk aan meerkoet, waterhoen en fuut in de stad. Maar dat evalueert zich langzaam. Neem als voorbeeld de zwarte kraai. Dit was vroeger een uitgesproken bosvogel. Nu broeden er meer in dorpen en steden dan in het bos. Het zelfde geldt voor ekster. Wat ook weer gevolgen heeft voor de ransuil want die moet zijn broedgelegenheid achterna. Vandaar dat die ook steeds meer in dorpen en woonwijken te vinden is. Zou de raaf uiteindelijk ook volgen? Ik persoonlijk denk van wel, als mensen ze maar met rust laten. Er broeden nu ook buizerds pal naast de snelweg. Dit was 40 jaar geleden ook ondenkbaar.

Groet Martijn Bakker
roel
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 23
Joined: 15 Jan 2009, 00:20

Re: Weidevogels in de stad Aanpassing? of gebrek aan beter?

Post by roel »

Is het denkbaar dat soorten gedrag t.o.v. mensen ook van elkaar "afkijken"?
frank
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 2
Joined: 14 Feb 2012, 09:32

Re: Weidevogels in de stad Aanpassing? of gebrek aan beter?

Post by frank »

:D
Last edited by frank on 05 Apr 2012, 15:31, edited 2 times in total.
User avatar
alcovanklinken
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 173
Joined: 14 Nov 2005, 00:00

Re: Weidevogels in de stad Aanpassing? of gebrek aan beter?

Post by alcovanklinken »

moi Jacob,

Deels is de situatie in Kardinge een gevolg van gewenning van de stadsvogels, deels ook het gevolg van aangepast natuurbeheer van dit gebied. In Kardinge wordt door boeren speciaal rekening gehouden met weidevogels: ze maaien er bijvoorbeeld later. Ook op andere plekken langs de stadsrand kun je nog veel weidevogels tegenkomen. Dat komt doordat hier de veehouderij niet zo intensief is: sommige boeren hoopten dat ze zouden worden uitgekocht voor woningbouw of bedrijfsterreinen. Daardoor bleef hier ook nog plaats voor weidevogels. In ''harde landbouwgebieden'' verder van de Stad af, komen tegenwoordig minder weidevogels voor.
groeten,


Alco
jhvenema
Vogelaar
Vogelaar
Posts: 447
Joined: 09 May 2009, 22:42

Re: Weidevogels in de stad Aanpassing? of gebrek aan beter?

Post by jhvenema »

Hallo Jacob,

Het fenomeen dat je beschrijft is inderdaad boeiend en voor de verklaring worstelen biologen (nog) altijd met de vraag in hoeverre een dergelijke fenomeen is te wijten aan fenotypische plasticiteit en hoeveel aan genetische variatie.

Fenotypische plasticiteit is de verandering van uiterlijke en innerlijke kenmerken, zoals (broed)gedrag, onder invloed van de omgeving. In dit specifieke geval zouden de volgende omgevingsfactoren van invloed kunnen zijn: voedselaanbod, dichtheid soortgenoten, en zeer belangrijk hier denk ik, predatiedruk, al dan niet ingegeven door veranderd beheer (waterstand/jachtverbod e.d.) en inrichting (fiets/wandelpaden, lees recreatiedruk) van een gebied (zie bijdrage Alco van Klinken).

Nu is het zo dat tussen individuen binnen een soort genetische variatie bestaat in de mate van fenotypische plasticiteit. Natuurlijke selectie kan daarom een rol spelen bij de evolutie van plasticiteit (dit evolueren van gedrag vergt wel de nodige tijd, zie bijdrage Martijn Bakker). De mate van fenotypische plasticiteit kan selectief voordeel hebben bij natuurlijke selectie, zo kan het het reproductiesucces verhogen. Een dergelijk proces is waarschijnlijk ook de achterliggende oorzaak van het floreren van steltlopers in het drukke Kardinge: juist in aanwezigheid van mensen wordt predatiedruk (roofvogels, vossen, marterachtigen etc.) verlaagd, wat voordelig uitpakt voor de plastische individuen die het aandurven hier te gaan broeden. In zekere zin vergelijkbaar met broeden van Houtduiven in bomen langs drukke straten zoals onlangs beschreven in een ander item op dit forum.

En ja, Roel, het is zo dat soortgenoten (en ook andere soorten) invloed kunnen hebben op de fenotypische plasticiteit: mooi voorbeeld is het aanleren van zang bij vogels en de variatie die hierdoor bestaat binnen een soort.

Groet, Jan Henk.
Locked

Who is online

Users browsing this forum: No registered users and 43 guests